İçten yanmalı motora sahip otomobillerde mutlaka bir soğutma sistemine ihtiyaç vardır. Motor ile soğutma sistemi arasında su taşıyan kanallara ise radyatör hortumu adı verilir. Bu yazımında radyatör hortumu şişmesi ve sertleşmesi hakkında konuşacağız.
Radyatör hortumu şişmesi neden olur bunu anlamak için önce motorun soğutma sistemine kısaca bir göz atmak daha iyi anlamanız için iyi olacaktır. Aracınızın marşına bastığınız andan itibaren motor içerisinde hava yakıt karışımı yanar. Bu yanma sonucu ortaya bir sıcaklık çıkar. Eğer motor soğutma sistemi olmasaydı sıcaklık birkaç dakika içinde motor bloğunun erimesine neden olabilecek kadar yüksek derecelere çıkardı. Motor içerisindeki sıcaklık 90 dereceye çıktığı zaman termostat açılır ve suyun radyatöre gitmesine izin verir. Radyatörde soğutulan su tekrardan motora gönderilir. Sonuç olarak motorun çalışma sıcaklığı hep sabit kalmış olur.
Motor içerisindeki suyun sıcaklığı çok fazla arttığı zaman tıpkı bir düdüklü tencere gibi basınç olmasına neden olur. Bu basınç ise genelde metal olan yerlere gücü yetmeyeceği için kauçuk olan hortumların şişmesine neden olur. İşte bu durumda hortumun şişmesine neden olan şeyi bulmak zorundasınız. Şimdi gelin radyatör hortumunun şişip sertleşmesine neden olabilecek şeyleri açıklayarak madde madde yazalım.
Radyatör hortumu neden şişer?
Üst kapak contasının yanması
Motor iki ana bölümden oluşur. Bunlardan ilki altta olan yani pistonla, krank mili, ve segmanların bulunduğu alt blok, diğeri ise eksantrik mili ve subapların bulunduğu üst kapaktır. Bu iki yer arasında sızdırmazlık sağlaması için conta kullanılır. Bu parçaya üst kapak contası veya silindir kapak contası adı verilir. Aşırı hararet ve ısıya maruz kaldığı zaman erir. İşte buna silindir contası erimesi adı verilir. Bu durumda aracınız hararet yapacak ve yanma odasındaki basınç radyatöre doğru ilerleyecektir. Sonuç olarak hortumun şişmesine neden olacaktır.
Radyatörün tıkanması
Otomobillerde bulunan radyatörler alüminyum veya bakır alaşımdan yapılmışlardır. İçerisinde çok ince kanallar bulunur. Ancak ülkemizde sürücüler özellikle yaz aylarında radyatör içerisinde bildiğimiz şebeke suyu kullanırlar. Kireç ve korozyon nedeniyle radyatör kanalları tıkanabilir. Bu durumda oluşan basınç hortumların şişmesine neden olabilir.
Devirdaim pompası arızası
Motor ile radyatör arasında suyun sirkülasyonunu sağlayan parçaya devirdaim pompası adı verilir. Bu pompanın içinde küçük bir rulman etrafında dönen tribün bulunmaktadır. Ancak rulman dağıldığı zaman dönemez. Su hareket edemeyince basınca ve doğal olarak radyatör hortumunun şişmesine neden olur.
Motor bloğu veya kapakta çatlak
Radyatör hortumu şişmesinin en maliyetli sebebi diyebiliriz. Motor bloğu çelik veya alüminyum alaşımdan yapılmıştır. Ancak aşırı sıcağa maruz kalırsa çatlayabilir. Çatlak bir üst kapak veya motor bloğu arabada hararet olmasına doğal olarak hortumun şişmesine neden olacaktır.
Radyatör kapağı arızası
Radyatör kapağının tek görevi suyun dışarı çıkmasını engellemek değildir. Kapağın içinde bulunan bir yay basınç arttıkça açılır ve fazla suyun genleşme kabına gönderilmesini sağlar. Genleşme kabı radyatörde oluşan basıncı azalmak için vardır. Ancak bu yay arıza yaparsa açılmaz ve radyatör içerisinde basınç olur. Bu durum hortumun şişmesine neden olacaktır.
Radyatör hortumunun şişmesi önemli bir sorun mu?
Aracınız en az bir yarım saat çalıştıktan sonra hortumu önce göz ile sonra elinizle kontrol edin. Eğer bastırmanıza rağmen hortum taş gibi sertse basınç var demektir. Ayrıca basınç olduğu sadece şişmesi ile anlaşılmaz. Çünkü bazı hortumlar çok sert bir malzemeden yapıldığı için şişme yapmaz. Yine de çok sert bir hal alırsa mutlaka basınç var demektir. Bu basıncın neden kaynaklandığını bulamazsanız aracınızın motorunun ölmesine kadar gidebilecek ciddi arızalara neden olabilirsiniz.
